Coordinating particle, དང་སྒྲ་: Difference between revisions
Jump to navigation
Jump to search
mNo edit summary |
mNo edit summary |
||
| Line 8: | Line 8: | ||
====Conjunction==== | ====Conjunction==== | ||
=====Inclusion===== | =====Inclusion===== | ||
* Tibetan grammatical term: {{gtib|སྡུད་པ་}} | * Tibetan grammatical term: {{gtib|སྡུད་པ་}}<br> | ||
{{gfverb|ཕྱེ་བ།|འབྱེད་པ།|དབྱེ་བ།|ཕྱེས།|to divide|''v.t.''|ཐ་དད་པ་}} | {{gfverb|ཕྱེ་བ།|འབྱེད་པ།|དབྱེ་བ།|ཕྱེས།|to divide|''v.t.''|ཐ་དད་པ་}} | ||
| Line 22: | Line 22: | ||
{{gfverb|སོང་བ་, ཕྱིན་པ།|འགྲོ་བ།|འགྲོ་བ།|སོང་།|to go|''v.i.''|ཐ་མི་དད་པ་}} | {{gfverb|སོང་བ་, ཕྱིན་པ།|འགྲོ་བ།|འགྲོ་བ།|སོང་།|to go|''v.i.''|ཐ་མི་དད་པ་}} | ||
{{gsample|བུ་གཉིས་དང་བཙུན་མོ་དང་རྒྱལ་པོ་ཕྱིན།|son two consort king went|The two sons, the consort and the king went.<br>The king went with the two sons and the consort.}}<br> | {{gsample|བུ་གཉིས་དང་བཙུན་མོ་དང་རྒྱལ་པོ་ཕྱིན།|son two consort king went|The two sons, the consort and the king went.<br>The king went with the two sons and the consort.}}<br> | ||
:'''Note:''' The sociative is more commonly expressed by different postpositions. E.g., {{gtib|ལྷན་ཅིག་ཏུ་}}, together.<br> | |||
{{gsample|རྒྱལ་པོ་བཙུན་མོ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཕྱིན།|king consort together went|The king went together with the consort.}} | |||
{{gsample|རྒྱལ་པོ་བཙུན་མོ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཕྱིན།|king consort together went|The king went together with the consort.}} | |||
* {{gtib|དང་}} here comes together with {{gtib|ལྷན་ཅིག་ཏུ་}}. | * {{gtib|དང་}} here comes together with {{gtib|ལྷན་ཅིག་ཏུ་}}. | ||
=====Coordination of divisions===== | =====Coordination of divisions===== | ||
* Tibetan grammatical term: {{gtib|འབྱེད་པ་}}<br> | |||
Tibetan grammatical term: འབྱེད་པ་ | |||
dharmas two | {{gsample|ཆོས་ནི་གཉིས་ཏེ། ཟག་བཅས་དང་ཟག་མེད་དོ།|dharmas two defiled undefiled|There are two dharmas, defiled and undefiled [ones].}}<br> | ||
There are | {{gsample|རིག་གནས་ནི་ལྔ་སྟེ། སྒྲ་རིག་པ་དང༌། ཚད་མ་རིག་པ་དང༌། བཟོ་རིག་པ་དང༌། གསོ་བ་རིག་པ་དང༌། ནང་དོན་རིག་པའོ།|sciences five grammar logic crafts medicine inner science|There are five sciences: grammar, logic, crafts, medicine and the inner science.}} | ||
====Coordination of verbs==== | |||
=====Temporal===== | |||
* Tibetan grammatical term: {{gtib|ཚེ་སྐབས་}}<br> | |||
<!-- | |||
ཉལ་བ། ཉལ་བ། ཉལ་བ། ཉོལ། ༼ཐ་མི་དད་པ༽ | |||
Tibetan grammatical term: ཚེ་སྐབས་ | |||
ཆུ་ཚོད་དགུ་ཟིན་པ་དང་མལ་དུ་ཉལ། | ཆུ་ཚོད་དགུ་ཟིན་པ་དང་མལ་དུ་ཉལ། | ||
hour nine bed lie down | hour nine bed lie down | ||
It became nine o’clock and [he] went to bed. | It became nine o’clock and [he] went to bed. | ||
ལྡངས་པ། ལྡང་བ། ལྡང་བ། ལྡོངས། ༼ཐ་མི་དད་པ༽ | |||
སྐྱ་རེངས་ཤར་བ་དང་མལ་ནས་ལྡང༌། | སྐྱ་རེངས་ཤར་བ་དང་མལ་ནས་ལྡང༌། | ||
dawn arose bed get up | dawn arose bed get up | ||
| Line 67: | Line 57: | ||
Tibetan grammatical term: རྒྱུ་མཚན་ | Tibetan grammatical term: རྒྱུ་མཚན་ | ||
ཟོས་པ་ བཟས་པ། ཟ་བ། བཟའ་བ། ཟོ། ༼ཐ་དད་པ༽ | |||
སྨན་ལེགས་པར་ཟོས་པ་དང་ནད་ལས་གྲོལ། | སྨན་ལེགས་པར་ཟོས་པ་དང་ནད་ལས་གྲོལ། | ||
medicine well ate illness freed | medicine well ate illness freed | ||
| Line 84: | Line 74: | ||
2.2.3 coordination after imperative | 2.2.3 coordination after imperative | ||
ཉན་པ། ཉན་པ། མཉན་པ། ཉོན། ༼ཐ་དད་པ༽ | |||
ཁྱོད་ལེགས་པར་ཉོན་ཅིག་དང༌། ཁྱོད་ལ་བསྟན་པར་བྱའོ།། | ཁྱོད་ལེགས་པར་ཉོན་ཅིག་དང༌། ཁྱོད་ལ་བསྟན་པར་བྱའོ།། | ||
you well listen "!" you explain auxiliary | you well listen "!" you explain auxiliary | ||
| Line 96: | Line 86: | ||
Tibetan grammatical term: གདམས་ངག་ | Tibetan grammatical term: གདམས་ངག་ | ||
བསྒྲུབས་པ། སྒྲུབ་པ། བསྒྲུབ་པ། སྒྲུབས། ༼ཐ་དད་པ༽ | |||
ལེགས་པར་སྦྱོངས་དང༌། ཆོས་སྒྲུབས་དང༌། | ལེགས་པར་སྦྱོངས་དང༌། ཆོས་སྒྲུབས་དང༌། | ||
well study Dharma accomplish | well study Dharma accomplish | ||
སྦྱངས་པ། སྦྱོང་བ། སྦྱང་བ། སྦྱོངས། ༼ཐ་དད་པ༽ | སྦྱངས་པ། སྦྱོང་བ། སྦྱང་བ། སྦྱོངས། ༼ཐ་དད་པ༽ | ||
Revision as of 10:30, 16 April 2011
WORK IN PROGRESS: the grammar articles are being edited for wiki publication. During editing, the content might be incomplete, out of sequence or even misleading.
| Articles on Tibetan Grammar |
| 1. Introduction |
| 2. Formation of the Tibetan Syllable |
| 3. Formation of the Tibetan Word |
| 4. First case: ming tsam |
| 5. agentive particle |
| 6. Connective Particle |
| 7. La don particles |
| 8. La don particles—Notes |
| 9. Originative case |
| 10. Verbs |
| 11. Verbs—Notes |
| 12. Syntactic particles |
by Stefan J. E.
Coordinating particle, དང་སྒྲ་
Conjunction
Inclusion
- Tibetan grammatical term: སྡུད་པ་
| ||||||||||||
| དེ་རེ་རེར་ཡང་གསུམ་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ། གཟུགས་ཕུང་ལ་འབྱུང་བའི་ཁམས་དང༌། |
| these each three three to divide form skandha major elements dhatu |
| སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དང༌། བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་དང་གསུམ། |
| container world content sentient being three |
| ... [when] dividing each of these again into sets of three: regarding the form skandha [there is the division into] the three [of] the major elements, the world [which is] the container, [and] the sentient being [who are] the content. |
| གཟུགས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཕུང་པོའོ། |
| form feeling perception formation consciousness skandha |
| Form, feeling, perception, formation and consciousness are the skandhas. |
| བགོ་བ་དང་བཟའ་བ་ |
| clothes food |
| clothes and food |
With sociative meaning
| ||||||||||||
| བུ་གཉིས་དང་བཙུན་མོ་དང་རྒྱལ་པོ་ཕྱིན། |
| son two consort king went |
| The two sons, the consort and the king went. The king went with the two sons and the consort. |
- Note: The sociative is more commonly expressed by different postpositions. E.g., ལྷན་ཅིག་ཏུ་, together.
| རྒྱལ་པོ་བཙུན་མོ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཕྱིན། |
| king consort together went |
| The king went together with the consort. |
- དང་ here comes together with ལྷན་ཅིག་ཏུ་.
Coordination of divisions
- Tibetan grammatical term: འབྱེད་པ་
| ཆོས་ནི་གཉིས་ཏེ། ཟག་བཅས་དང་ཟག་མེད་དོ། |
| dharmas two defiled undefiled |
| There are two dharmas, defiled and undefiled [ones]. |
| རིག་གནས་ནི་ལྔ་སྟེ། སྒྲ་རིག་པ་དང༌། ཚད་མ་རིག་པ་དང༌། བཟོ་རིག་པ་དང༌། གསོ་བ་རིག་པ་དང༌། ནང་དོན་རིག་པའོ། |
| sciences five grammar logic crafts medicine inner science |
| There are five sciences: grammar, logic, crafts, medicine and the inner science. |
Coordination of verbs
Temporal
- Tibetan grammatical term: ཚེ་སྐབས་
[...]