Seven Points of Mind Training
Seven Points of Mind Training (Tib. བློ་སྦྱོངས་དོན་བདུན་མ་, Wyl. blo sbyong don bdun ma) — the famous instruction on 'mind training' (Tib. བློ་སྦྱོང་, lojong) brought to Tibet by Lord Atisha and written down by Geshe Chekawa. The seven points are:
- The Preliminaries to Mind Training (སྔོན་འགྲོ་རྟེན་གྱི་ཆོས་སེམས་པ་, sngon 'gro rten gyi chos sems pa)
- The Main Practice of Training the Mind in Bodhichitta (དངོས་གཞི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྦྱོངས་བ་, dngos gzhi byang chub kyi sems sbyong ba)
- Transforming Adversity into the Path of Awakening (རྐྱེན་ངན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་དུ་བསྒྱུར་བ་, rkyen ngan byang chub kyi lam du bsgyur ba)
- Applying the Practice Throughout One's Whole Life (ཚེ་གཅིག་གི་ཉམས་ལེན་དྲིལ་ནས་བསྟན་པ་, tshe gcig gi nyams len dril nas bstan pa)
- The Measure or Signs of Proficiency in Mind Training (བློ་འབྱོངས་པའི་ཚད་དམ་རྟགས་, blo 'byongs pa'i tshad dam rtags)
- The Commitments of Mind Training (བློ་སྦྱོང་གི་དམ་ཚིག་, blo sbyong gi dam tshig)
- The Precepts of Mind Training (བློ་སྦྱོང་གི་བསླབ་བྱ་, blo sbyong gi bslab bya)
Chekawa's original text was not arranged into these seven points. This was done later by his disciple, Sechilphuwa Özer Shyönnu (aka Chökyi Gyaltsen) (1121-1189).
Root Text
| Version 1 | Translation | Version 2 (According to Ga Rabjampa) | Translation |
| ༄༅། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བློ་སྦྱོང་དོན་བདུན་མའི་རྩ་བ་བཞུགས་སོ། ། | ༄༅། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གདམས་ངག་བློ་སྦྱོང་དོན་བདུན་མ་བཞུགས་སོ།། | ||
| ༄༅། །སྔོན་འགྲོ་རྟེན་གྱི་ཆོས་བསྟན་པ། | |||
| དང་པོ་སྔོན་འགྲོ་དག་ལ་བསླབ། ། | First, train in the preliminaries. | དང་པོ་སྔོན་འགྲོ་དག་ལ་བསླབ། | First, train in the preliminaries. |
| དངོས་གཞི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྦྱོང་བ། | |||
| བརྟན་པར་གྱུར་ནས་གསང་བ་བསྟན། | Once stability is reached, teach the secret. | ||
| གཏོང་ལེན་གཉིས་པོ་སྤེལ་མར་སྦྱང་། | Train in the two—giving and taking—alternately. | ||
| དེ་གཉིས་རླུང་ལ་བསྐྱོད་པར་བྱ། | These two are to be mounted on the breath. | ||
| ལེན་པའི་གོ་རིམ་རང་ནས་བརྩམས། | Begin the process of taking with yourself. | ||
| རྗེས་ཀྱི་མན་ངག་མདོར་བསྡུས་པ། | The instruction for periods between meditation is, in brief: | ||
| ཡུལ་གསུམ་དུག་གསུམ་དགེ་རྩ་གསུམ། | Three objects, three poisons and three roots of virtue. | ||
| སྤྱོད་ལམ་ཀུན་ཏུ་ཚིག་གིས་སྤྱད། | In all activities, train by applying slogans. | ||
| ཆོས་རྣམས་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་བསམ། ། | Consider all things and events as dreamlike. | ཆོས་རྣམས་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་བསམ། | Consider all things and events as dreamlike. |
| མ་སྐྱེས་རིག་པའི་གཤིས་ལ་དཔྱད། ། | Examine the nature of unborn awareness. | མ་སྐྱེས་རིག་པའི་གཤིས་ལ་དཔྱད། | Examine the nature of unborn awareness. |
| གཉེན་པོ་ཉིད་ཀྱང་རང་སར་གྲོལ། ། | Let even the antidote be freed in its own place. | གཉེན་པོ་ཉིད་ཀྱང་རང་སར་གྲོལ། | Let even the antidote be freed in its own place. |
| ངོ་བོ་ཀུན་གཞིའི་ངང་ལ་བཞག ། | Rest in the ālaya, the essence. | ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ཀུན་གཞིའི་ངང་ལ་བཞག | Rest in the ālaya, the essence of the path. |
| བདུན་པོ་སེམས་བྱུང་རྟོག་པ་ཡིན་པས་སྤང་། | The seven and their processes are conceptual, so forsake them. | ||
| ཐུན་མཚམས་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་བྱ། ། | Between sessions, be a conjurer of illusions. | ཐུན་མཚམས་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུར་བྱ། | Between sessions, be a conjurer of illusions. |
| གཏོང་ལེན་གཉིས་པོ་སྤེལ་མར་སྦྱང༌། ། | Train in the two—giving and taking—alternately. | ||
| དེ་གཉིས་རླུང་ལ་བསྐྱོན་པར་བྱ། ། | These two are to be mounted on the breath. | ||
| ཡུལ་གསུམ་དུག་གསུམ་དགེ་རྩ་གསུམ། ། | Three objects, three poisons and three roots of virtue. | ||
| སྤྱོད་ལམ་ཀུན་ཏུ་ཚིག་གིས་སྦྱང་། ། | In all activities, train by applying slogans. | ||
| ལེན་པའི་གོ་རིམ་རང་ནས་བརྩམ། ། | Begin the process of taking with yourself. | ||
| རྐྱེན་ངན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་དུ་བསྒྱུར་བ། | |||
| སྣོད་བཅུད་སྡིག་པས་གང་བའི་ཚེ། ། | When all the world is filled with evil, | སྣོད་བཅུད་སྡིག་པས་འཁོལ་པའི་ཚེ། | When all the world is overrun[1] with evil, |
| རྐྱེན་ངན་བྱང་ཆུབ་ལམ་དུ་བསྒྱུར། ། | Transform adversity into the path of enlightenment. | རྐྱེན་ངན་བྱང་ཆུབ་ལམ་དུ་བསྒྱུར། | Transform adversity into the path of enlightenment. |
| ལེ་ལེན་ཐམས་ཅད་གཅིག་ལ་བདའ། ། | Drive all blames into one. | ལེ་ལན་ཐམས་ཅད་གཅིག་ལ་བདའ། | Drive all blames into one. |
| ཀུན་ལ་བཀའ་དྲིན་ཆེ་བར་སྒོམས། ། | Meditate on the great kindness of all. | ཀུན་ལ་བཀའ་དྲིན་ཆེ་བར་བསྒོམ། | Meditate on the great kindness of all. |
| འཁྲུལ་སྣང་སྐུ་བཞིར་སྒོམཔ་ཡི། ། | Meditating on delusory perceptions as the four kāyas | འཁྲུལ་སྣང་སྐུ་བཞིར་བསྒོམ་པ་ཡི། | Meditating on delusory perceptions as the four kāyas |
| སྟོང་ཉིད་སྲུང་བ་བླ་ན་མེད། ། | Is the unsurpassable śūnyatā protection. | སྟོང་ཉིད་སྲུང་བ་བླ་ན་མེད། | Is the unsurpassable śūnyatā protection. |
| སྦྱོར་བ་བཞི་ལྡན་ཐབས་ཀྱི་མཆོག ། | The fourfold practice is the best of methods. | སྦྱོར་བ་བཞི་ལྡན་ཐབས་ཀྱི་མཆོག | The fourfold practice is the best of methods. |
| འཕྲལ་ལ་གང་ཐུག་བསྒོམ་དུ་སྦྱར། ། | Whatever you encounter, apply the practice. | འཕྲལ་ལ་གང་ཐུག་སྒོམ་དུ་སྦྱར། | Whatever you encounter, apply the practice. |
| གཉིས་པོ་ཚང་ན་ཐམས་ཅད་བླང་། | When the two are complete, take on all. | ||
| མི་མཐུན་སྒོམ་གྱི་གྲོགས་སུ་བསྒྱུར། | Transform the unfavourable into supports for meditation. | ||
| རགས་པ་གང་ཡིན་སྔོན་དུ་སྦྱང་། | First address whatever is most prominent. | ||
| ཚེ་གཅིག་གི་ཉམས་ལེན་དྲིལ་ནས་བསྟན་པ། | |||
| མན་ངག་སྙིང་པོ་མདོར་བསྡུས་པ། ། | མན་ངག་སྙིང་པོ་མདོར་བསྡུས་པ། | The essence of the instruction, briefly stated, | |
| སྟོབས་ལྔ་དག་ལ་སྦྱར་བར་བྱ། ། | སྟོབས་ལྔ་དག་དང་སྦྱར་བར་བྱ། | Is to apply yourself to the five strengths. | |
| ཐེག་ཆེན་འཕོ་བའི་གདམས་ངག་ནི། ། | ཐེག་ཆེན་འཕོ་བའི་མན་ངག་ནི། | The mahāyāna advice for transference | |
| སྟོབས་ལྔ་ཉིད་ཡིན་སྤྱོད་ལམ་གཅེས། ། | སྟོབས་ལྔ་ཉིད་ཡིན་སྤྱོད་ལམ་གཅེས། | Involves the same five strengths. Conduct is important.[2] | |
| བློ་འབྱོངས་པའི་ཚད། | |||
| བྱང་བའི་ཚད་ནི་བཟློག་པ་ཡིན། | The measure of the training is in turning away. | ||
| འབྱོངས་རྟགས་ཆེན་པོ་ལྔ་ལྡན་ཡིན། | A sign of proficiency is to have five greatnesses. | ||
| ཆོས་ཀུན་དགོས་པ་གཅིག་ཏུ་འདུས། ། | All teachings share a single purpose. | ཆོས་ཀུན་དགོངས་པ་གཅིག་ཏུ་འདུས། | All teachings share a single objective.[3] |
| དཔང་པོ་གཉིས་ཀྱི་གཙོ་བོར་གཟུང༌། ། | དཔང་པོ་གཉིས་ཀྱི་གཙོ་བོ་བཟུང་། | Of the two witnesses, rely upon the principal one. | |
| ཡིད་བདེ་འབའ་ཞིག་རྒྱུན་དུ་བསྟེན། ། | ཡིད་བདེ་འབའ་ཞིག་རྒྱུན་དུ་བསྟེན། | Always maintain only a joyful attitude. | |
| ཡེངས་ཀྱང་ཐུབ་ན་འབྱོངས་པ་ཡིན། ། | ཡེངས་ཀྱང་ཐུབ་ན་འབྱོངས་པ་ཡིན། | If this can be done even when distracted, you are proficient. | |
| བློ་སྦྱོང་གི་དམ་ཚིག | |||
| སྤྱི་དོན་གསུམ་ལ་རྟག་ཏུ་བསླབ། ། | སྤྱི་དོན་གསུམ་ལ་རྟག་ཏུ་བསླབ། | Train constantly in three basic principles. | |
| འདུན་པ་བསྒྱུར་ལ་རང་སོར་བཞག ། | འདུན་པ་བསྒྱུར་ལ་རང་སོར་བཞག | Change your attitude, but remain natural. | |
| ཡན་ལག་ཉམས་པར་བརྗོད་མི་བྱ། ། | ཡན་ལག་ཉམས་པ་བརྗོད་མི་བྱ། | Don’t speak of injured limbs. | |
| གཞན་ཕྱོགས་གང་ཡང་མི་བསམ་མོ། ། | གཞན་ཕྱོགས་གང་ཡང་མི་བསམ་མོ། | Don’t ponder others’ flaws. | |
| ཉོན་མོངས་གང་ཆེ་སྔོན་ལ་སྦྱང༌། ། | ཉོན་མོངས་གང་ཆེ་སྔོན་ལ་སྦྱངས། | Train first with the strongest destructive emotions. | |
| འབྲས་བུའི་རེ་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས། ། | འབྲས་བུ་རེ་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས། | Abandon any expectations of results. | |
| དུག་ཅན་གྱི་ཟས་སྤངས། | དུག་ཅན་གྱི་ཟས་སྤངས། | Give up poisonous food. | |
| གཞུང་བཟང་པོ་མ་བསྟེན། | གཞུང་བཟང་པོ་མ་བསྟེན། | Don’t be so loyal to the cause. | |
| ཤག་ངན་མ་རྒོད། | ཤུགས་ངན་མ་དགོད། | Don’t lash out in retaliation. | |
| འཕྲང་མ་བསྒུག | འཕྲང་མ་སྒུག | Don’t lie in ambush. | |
| གནད་ལ་མི་དབབ། | གནད་ལ་མི་དབབ། | Don’t strike a vulnerable point. | |
| མཛོ་ཁལ་གླང་ལ་མི་འབྱོ། | མཛོ་ཁལ་གླང་ལ་མི་བྱོ། | Don’t transfer the ox’s burden to the cow. | |
| མགྱོགས་ཀྱི་རྩེ་མི་གཏོད། | མགྱོགས་ཀྱི་རྩེ་མ་བརྟོང་། | Don’t be competitive. | |
| གཏོ་ལོག་མི་བྱ། | ལྟོ་ལོག་མི་བྱ། | Don’t misperform the rites. | |
| ལྷ་བདུད་དུ་མི་དབབ། | ལྷ་བདུད་དུ་མི་དབབ། | Don’t reduce gods to demons. | |
| སྐྱིད་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་སྡུག་མ་ཚོལ། ། | སྐྱིད་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་སྡུག་མ་ཚོལ། | Don’t seek others’ misery as crutches of your own happiness. | |
| བློ་སྦྱོང་གི་བསླབ་བྱ། | |||
| རྣལ་འབྱོར་ཐམས་ཅད་གཅིག་གིས་བྱ། ། | རྣལ་འབྱོར་ཐམས་ཅད་གཅིག་གིས་བྱ། | Do everything with a single intention. | |
| ལོག་གནོན་ཐམས་ཅད་གཅིག་གིས་བྱ། ། | ལོག་ནོན་ཐམས་ཅད་གཅིག་གིས་བྱ། | Counter all adversity with a single remedy. | |
| ཐོག་མཐའ་གཉིས་ལ་བྱ་བ་གཉིས། ། | ཐོག་མཐའ་གཉིས་ལ་བྱ་བ་གཉིས། | Two tasks: one at the beginning and one at the end. | |
| གཉིས་པོ་གང་བྱུང་བཟོད་པར་བྱ། ། | གཉིས་པོ་གང་བྱུང་བཟོད་པར་བྱ། | Whichever of the two occurs, be patient. | |
| གཉིས་པོ་སྲོག་དང་བསྡོས་ལ་བསྲུང༌། ། | གཉིས་པོ་སྲོག་དང་བསྡོས་ལ་བསྲུང་། | Keep the two, even at your life’s expense. | |
| དཀའ་བ་གསུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱ། ། | དཀའ་བ་གསུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱ། | Train in the three difficulties. | |
| རྒྱུ་ཡི་གཙོ་བོ་རྣམ་གསུམ་བླང༌། ། | རྒྱུ་ཡི་གཙོ་བོ་རྣམ་གསུམ་བླང་། | Acquire the three main provisions. | |
| ཉམས་པ་མེད་པ་རྣམ་གསུམ་བསྒོམ། ། | ཉམས་པ་མེད་པ་རྣམས་གསུམ་བསྒོམ། | Cultivate the three that must not decline. | |
| འབྲལ་མེད་གསུམ་དང་ལྡན་པར་བྱ། ། | འབྲལ་མེད་གསུམ་དང་ལྡན་པར་བྱ། | Keep the three from which you must not separate. | |
| ཡུལ་ལ་ཕྱོགས་མེད་དག་ཏུ་སྦྱོང༌། ། | ཡུལ་ལ་ཕྱོགས་མེད་དག་ཏུ་སྦྱོང་། | Apply the training impartially to all. | |
| ཁྱབ་དང་གཏིང་འབྱོངས་ཀུན་ལ་གཅེས། ། | ཁྱབ་དང་གཏིང་འབྱོངས་ཀུན་ལ་གཅེས། | It is vital that it be deep and all-pervasive. | |
| བཀོལ་བ་རྣམས་ལ་རྟག་ཏུ་བསྒོམ། ། | བཀོལ་བ་རྣམས་ལ་རྟག་ཏུ་བསྒོམ། | Meditate constantly on those who’ve been set apart.[4] | |
| རྐྱེན་གཞན་དག་ལ་ལྟོས་མི་བྱ། ། | རྐྱེན་གཞན་དག་ལ་ལྟོས་མི་བྱ། | Don’t be dependent on external conditions. | |
| ད་རེས་གཙོ་བོ་ཉམས་སུ་བླང༌ ། | ད་རེས་གཙོ་བོ་ཉམས་སུ་བླངས། | This time, practise what’s most important. | |
| གོ་ལོག་མི་བྱ། | གོ་ལོག་མི་བྱ། | Don’t misunderstand. | |
| རེས་འཇོག་མི་བྱ། | རེས་འཇོག་མི་བྱ། | Don’t be inconsistent. | |
| དོལ་ཆོད་དུ་སྦྱང༌། | དོལ་ཆོད་དུ་སྦྱང་། | Train wholeheartedly. | |
| རྟོག་དཔྱད་གཉིས་ཀྱིས་ཐར་བར་བྱ། ། | རྟོག་དཔྱོད་གཉིས་ཀྱིས་ཐར་བར་བྱ། | Gain freedom through discernment and analysis. | |
| ཡུས་མ་བསྒོམ། | ཡུས་མ་བསྒོམ། | Don’t be boastful.[5] | |
| ཀོ་ལོང་མ་སྡོམ། | ཀོ་ལོང་མ་སྡོམ། | Don’t be irritable. | |
| ཡུད་ཙམ་པར་མི་བྱ། | ཡུད་ཙམ་པ་མི་བྱ། | Don’t be temperamental. | |
| འོར་ཆེ་མ་འདོད། ། | འོར་ཆེ་མ་འདོད། | Don’t seek acknowledgement. | |
| སྙིགས་མ་ལྔ་པོ་བདོ་བ་འདི། །བྱང་ཆུབ་ལམ་དུ་བསྒྱུར་བ་ཡིན། །མན་ངག་བདུད་རྩིའི་སྙིང་པོ་འདི། །གསེར་གླིང་པ་ནས་བརྒྱུད་པ་ཡིན། །སྔོན་སྦྱངས་ལས་ཀྱི་འཕྲོ་སད་པས། །རང་གི་མོས་པ་མང་བའི་རྒྱུས། །སྡུག་བསྔལ་གཏམ་ངན་ཁྱད་བསད་ནས། །བདག་འཛིན་འདུལ་བའི་གདམས་ངག་ཞུས། །ད་ནི་ཤི་ཡང་མི་འགྱོད་དོ།། །། | སྙིགས་མ་ལྔ་པོ་བདོ་བ་འདི། །བྱང་ཆུབ་ལམ་དུ་བསྒྱུར་བ་ཡི། །མན་ངག་བདུད་རྩིའི་སྙིང་པོ་འདི། །གསེར་གླིང་པ་ནས་བརྒྱུད་པ་ཡིན། །སྔོན་སྦྱངས་ལས་ཀྱི་འཕྲོ་སད་པས། །རང་ཉིད་མོས་པ་མང་བའི་རྒྱུས། །སྡུག་བསྔལ་གཏམ་ངན་ཁྱད་བསད་ནས། །བདག་འཛིན་འདུལ་བའི་མན་ངག་ཞུས། །ད་ནི་ཤི་ཡང་མི་འགྱོད་དོ། ། |
Tibetan Commentaries
According to Thupten Jinpa, the translator and editor of Mind Training—The Great Collection (see 'Introduction', pages 11-12), the most well-known commentaries from Tibetan teachers on the Seven Points of Mind Training are:
- Sechilphuwa Özer Shyönnu’s (twelfth century) commentary compiled from Geshe Chekawa’s own lectures
- Gyalsé Tokmé Zangpo’s (fourteenth century) commentary
- Shonu Gyalchok’s (fourteenth century) Compendium of All Well-Uttered Insights
- Müchen Könchok Gyaltsen’s (fifteenth century) Supplement to Oral Transmission
- Radrengpa’s (fifteenth century) Stream of the Awakening Mind
- Hortön Namkha Pel’s (fifteenth century) Mind Training: Rays of the Sun
- The First Dalai Lama Gendün Drup’s (fifteenth century) Lucid and Succint Guide to Mind training
- Khedrup Sangye Yeshe’s (sixteenth century) How to Integrate into One’s Mind the Well-Known Seven-Point Mind Training
- Kalden Gyatso’s (seventeenth century) Dispelling the Darkness of Mind
- Yongzin Yeshe Gyaltsen’s (eighteenth century) Essence of Ambrosia
- Ngulchu Dharmabhadra’s (eighteenth century) Heart Jewel of the Bodhisattvas
- Jamyang Khyentse Wangpo’s (nineteenth century) Seeds of Benefit and Well-Being
[only commentaries #1 and 4 appear in The Great Collection anthology]
Translations and Contemporary Commentaries
In English
To Dispel the Misery of the World
- Dalai Lama, Awakening the Mind, Lightening the Heart, the Dalai Lama (based on a commentary entitled The Rays of the Sun, by Hortön Namkha Pel, a disciple of Tsongkhapa), Harper San Francisco, 1995
- Dilgo Khyentse Rinpoche, Enlightened Courage, Editions Padmakara, 1992
- Chögyam Trungpa, Training the Mind and Cultivating Loving Kindness, Shambhala, 1993
- Ga Rabjampa, To Dispel the Misery of the World: Whispered Teachings of the Bodhisattvas, translated by Rigpa Translations, Wisdom Publications, 2012.
- Geshe Lobsang Tharchin, Achieving Bodhichitta, Mahayana Sutra and Tantra Press, 1999
- Geshe Rabten & Geshe Dhargyey, Advice for a Spiritual Friend, Wisdom Publications, 1996
- Geshe Thupten Jinpa (translator), Mind Training: The Great Collection (as part of an anthology of early lojong texts), Wisdom Publications, 2005
- Gomo Tulku, Becoming a Child of the Buddhas, Wisdom Publications, 1998
- Jamgön Kongtrul, The Great Path of Awakening, translated by Ken McLeod, Shambhala, 2005
- Pema Chödrön, Start Where You Are, Shambhala Publications, 2001
- Ringu Tulku Mind Training, Snow Lion Publications, 2007
- Thrangu Rinpoche, Khenchen, The Seven Points of Mind Training, Zhyisil Chokyi Publications, 2004
- Traleg Kyabgon, Benevolent Mind, Zhyisil Chokyi Publications, 2003
- Traleg Kyabgon, The Practice of Lojong: Cultivating Compassion Through Training the Mind, Shambhala Publications, 2007
- Wallace, B. Alan, Seven Point Mind Training, Snow Lion Publications, 2004
- Wallace, B. Alan, Buddhism with an Attitude, Snow Lion Publications, 2003
- Zhechen Gyaltsab Gyurmed Padma Namgyal, Path of Heroes: Birth of Enlightenment (two volumes), Dharma Press, 1995
In French
- Bokar Rinpoche, Un Coeur sans Limites, Editions Claire Lumiere, 2006
- Chögyam Trungpa, L’Entraînement de l’esprit et l’apprentissage de la bienveillance, aux éditions du Seuil, collection Points Sagesses, 1998
- Dilgo Khyentse Rinpoche, Audace et Compassion, Editions Padmakara, 1997
- Jamgön Kongtrul (Djamgoeun Kongtrul), L'Alchimie de la Souffrance, Editions Marpa, 1996
- Pema Chödrön, La Voie commence là où vous êtes, La Table Ronde, 2000
Teachings on the Seven Points of Mind Training Given to the Rigpa Sangha
- Khandro Rinpoche, Lerab Ling, 1 October 2010
- Sogyal Rinpoche, Clear Lake, USA, 25th November—2nd December 2007, based on several commentaries (Jamgön Kongtrul Lodrö Tayé, Sechilphuwa Özer Shyönnu, H.H. the Dalai Lama, Kyabje Dilgo Khyentse Rinpoche, etc.)
- Sogyal Rinpoche, Kirchheim, 28 December 2006—5 January 2007, based on the commentary by Jamgön Kongtrul Lodrö Tayé and other masters (edited audio teachings available through Zam)
- Dzigar Kongtrul Rinpoche, Lerab Ling, 23—27 July 2006 (based on the commentary by Jamgön Kongtrul Lodrö Tayé)
- Mingyur Rinpoche, Birmingham Karma Ling, December 2002. Read edited transcripts online
- Dzongsar Khyentse Rinpoche, Vermont, 1996
- Sogyal Rinpoche, Lerab Ling, 1993
References
- ↑ Most versions of the Seven Points have གང་བའི་ meaning “full”, but this text has ཁོལ་བའི་, which according to Khenpo Appey Rinpoche means ‘oppressed’ or ‘subdued’.
- ↑ Geshe Thupten Jinpa and others take སྤྱོད་ལམ་ to refer to the practice of the five strengths, but the commentary here relates it to conduct, and specifically the posture one adopts at the moment of death.
- ↑ Other versions have དགོས་པ་ (purpose) in place of དགོངས་པ་, translated here as objective.
- ↑ This translation follows Khenpo Appey Rinpoche’s explanation as ཟུར་དུ་བཀོལ་བ་, and the commentary of Ga Rabjampa which follows.
- ↑ On the meaning of this term in Tibet, see Geshe Thupten Jinpa, Mind Training, pp.594-5, n.240.
